Οι non-oversampling υλοποιήσεις ψηφιακών μετατροπέων (NOS DAC), θεωρούνται από μια μεγάλη μερίδα μουσικόφιλων ως οι πιο συνεπείς διαχειριστές του ψηφιακού σήματος, κατά τη διάρκεια μετατροπής του σε αναλογικό, με τα βασικά επιχειρήματα να είναι η διατήρηση της πληροφορίας και η μικρότερη δυνατή διαδρομή και επεξεργασία. Το TDA1543 της Philips συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πλέον διάσημες επιλογές με “pure signal path” προσέγγιση ανά τον κόσμο εδώ και πολλά χρόνια με πολυάριθμους αφοσιωμένους οπαδούς.
Η Lab12 παρουσίασε πριν από αρκετά χρόνια τον μετατροπέα dac1 SE, μια υλοποίηση με 8 TDA1543 ανά κανάλι συνδεδεμένα παράλληλα, διαγράφοντας μια επιτυχημένη πορεία βασισμένη σε με μια minimal σχεδίαση σε επίπεδο κυκλώματος, συντηρητικές επιλογές όσον αφορά τις ψηφιακές συνδέσεις, προσφέροντας ταυτόχρονα υψηλού επιπέδου ποιότητα κατασκευής και επιδόσεις, σε ελκυστική τιμή αγοράς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη εκδοχή του dac1 ήταν και η πρώτη συσκευή της Lab12 στην αγορά, έχει λοιπόν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε πώς αντιμετωπίζει την βελτίωση ενός προϊόντος με έντονο συμβολισμό! Σήμερα η εταιρία, προσεγγίζοντας τα όρια των δυνατοτήτων εξέλιξης μιας ήδη επιτυχημένης υλοποίησης, μας δίνει την ευκαιρία να αξιολογήσουμε μια ριζικά ανανεωμένη συσκευή, τον dac1 Reference. Ο νέος μετατροπέας είναι βελτιστοποιημένος σε αρκετά κρίσιμα σημεία του κυκλώματος, με μεγαλύτερη ποικιλία συνδέσεων, σαφώς βελτιωμένη χρηστικότητα αλλά και εκσυγχρονισμένη αισθητική.
Από πλευράς εμφάνισης διαπιστώνουμε μια ανανεωμένη πρόσοψη με τις σαφέστερες ενδείξεις και δύο καλαίσθητους μινιμαλιστικούς διακόπτες να συμπληρώνουν την αισθητική των καθιερωμένων από την εταιρία, οργάνων μέτρησης της στάθμης εξόδου του αναλογικού σήματος.
Ο χρήστης έχει στην διάθεσή του τον διακόπτη on/standby, στα δεξιά και τον διακόπτη επιλογής εισόδων στα δεξιά ενώ στο κέντρο της πρόσοψης υπάρχουν φωτεινές ενδείξεις που αφορούν στο είδος του αναπαραγόμενου αρχείου, στην επιλεγμένη είσοδο και στο κλείδωμα του ψηφιακού interface οι οποίες είναι ευδιάκριτες ακόμη και από κάποια απόσταση.
Το πίσω μέρος της συσκευής προσφέρει περισσότερες δυνατότητες από το προηγούμενο μοντέλο. Είναι διαθέσιμες δύο ομοαξονικές και μια οπτική είσοδος S/PDIF καθώς και μια θύρα USB 2.0 κατάλληλη για ασύγχρονο streaming. O νέος dac1 επιτρέπει την διαχείριση πολλαπλών ψηφιακών σημάτων όπως για παράδειγμα από cd player, τηλεόραση, media player, υπολογιστή, κλπ. Στις συνδεσμολογίες αναλογικών εξόδων έχουμε επίσης διαφοροποιήσεις καθώς περιλαμβάνονται τόσο ένα ζεύγος RCA όσο και ένα ζεύγος XLR, τα τελευταία σε unbalanced λειτουργία στην standard έκδοση, αλλά με δυνατότητα να γίνουν balanced με προσθήκη ειδικά σχεδιασμένων μετασχηματιστών εξόδου. H παρουσία των “unbalanced” XLR προσφέρει την δυνατότητα σύνδεσης της συσκευής με αντίστοιχες εισόδους, χωρίς την ανάγκη χρήσης εξωτερικών προσαρμογέων (adaptors).
To ψηφιακό interface της συσκευής βασίζεται σε ένα CM6631A της CMedia που υποστηρίζει sample rates έως και 32bit/192kHz και είναι επιφορτισμένο και με την διαχείριση των streams μέσω της θύρας USB. H μετατροπή του ψηφιακού σήματος σε αναλογικό γίνεται με την βοήθεια 8 τσιπ TDA1543, συνολικά, δηλαδή 16 μετατροπείς d/a, οκτώ ανά κανάλι σε παράλληλη σύνδεση για βελτίωση της δυναμικής περιοχής του συστήματος. Στην έξοδο του κυκλώματος μετατροπής, εκεί που ολοκληρώνεται η αποστολή των οκτώ TDA1543, γίνεται η μετατροπή I/V, με παθητικό δικτύωμα και ακολουθούν δύο λυχνίες (διπλοτρίοδοι 6922) σε ρόλο απομονωτή. Η προσέγγιση αυτή εξασφαλίζει ιδανικά ηλεκτρικά χαρακτηριστικά για την σύνδεση με το επόμενο στάδιο, συνήθως μια είσοδο line προενισχυτή ή ολοκληρωμένου ενισχυτή και καθιστούν τον dac1 Reference ευπροσάρμοστο σε οποιαδήποτε συσκευή τον ακολουθεί σε ένα σύστημα. Για την τροφοδοσία του, ο dac1 Reference βασίζεται σε έξι, ξεχωριστά, σταθεροποιημένα τροφοδοτικά.
Η διαδικασία των ακροάσεων ξεκίνησε με τις πρώτες νότες να δίνουν ένα έντονο στίγμα φυσικής περιγραφής και παρουσίας, υψηλής ευκρίνειας και μελωδικότητας, από αρχεία ανάλυσης 16bit/44.1kHz. Γίνεται άμεσα αντιληπτό πως έχουμε να κάνουμε με μια συσκευή που μας φέρνει κοντά στα δρώμενα, περιγράφοντας με σημαντική ακρίβεια τη μουσική σκηνή, τις φωνές να διαθέτουν όγκο και υγρότητα, τα μεγέθη των οργάνων και ο χώρος να αποτυπώνονται εντυπωσιακά και τα ηχοχρώματα να αποδίδονται πλούσια και με φυσικές χροιές. Οι ακροάσεις περιέλαβαν γνωστές συλλογές ηχογραφήσεων όπως Sara K, Louis Armstrong αλλά και ηχογραφήσεις από μεγαλύτερα σύνολα με επιλογές από γνωστά σoundtracks όπως από το Touch Of Spice (Πολίτικη Κουζίνα) το The Railway Station και, από το The Last Of The Mohicans, το Promentory, για να δώσουμε μια προοπτική στο πόσο παρασυρθήκαμε στην ποικιλία και το εύρος των διαφορετικών ακουσμάτων και ρυθμών.
Αν και τα αρχεία υψηλής ανάλυσης δεν είναι από τα πιο δυνατά σημεία του μετατροπέα που δοκιμάζουμε, λόγω της ιδιαιτερότητας του σταδίου μετατροπής d/a, μας αντάμειψε πλουσιοπάροχα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής τους, αποδεικνύοντας πως τα 16bit που τελικά επιτρέπει να “περάσουν” και να μετατραπούν σε μουσική, είναι αρκετά για να παρουσιάσουν μια εκπληκτικά μεγάλη μουσική σκηνή και υψηλή αίσθηση ευκρίνειας.
Εν κατακλείδι, διαπιστώσαμε, με ικανοποίηση, ότι η Lab12, με τον dac1 Reference, παρουσίασε μια ολοκληρωμένη συσκευή που μπορεί να αισθανθεί άνετα σε οποιοδήποτε σύστημα και να καλύψει πλήθος αναγκών, τόσο με τις εύστοχες βελτιστοποιήσεις στο κύκλωμα, κυρίως, στην διαχείριση του ψηφιακού σήματος αλλά και στην αναλογική έξοδο, όσο και από πλευράς συνδέσεων, λόγω τις ποικιλίας ψηφιακών και αναλογικών εξόδων που προσφέρει. Σε αυτό, θα πρέπει να προσθέσουμε την ανανεωμένη εμφάνιση αλλά και την διατήρηση τις βασικής ιδέας, δηλαδή της non-oversampling μετατροπής.
Είναι ξεκάθαρο πως αποτελεί μια πολύ σοβαρή πρόταση που αξίζει την προσοχή σας, τόσο για τις ευκολίες που πλέον διαθέτει όσο και γιατί είναι πολύ πιθανό να σας κερδίσει με τη γοητεία των ηχητικών του επιδόσεων.
Περιγραφή: Non-Oversampling USB DAC.
Ψηφιακές είσοδοι: 2x S/PDIF Coaxial (RCA), 1x S/PDIF Optical (Toslink).
Αναλογικές έξοδοι: 1x single ended (RCA), 1x single ended (XLR).
Sample rates: 24-bit/192kHz.
Μετατροπή d/a: 8x Philips TDA1543.
Αναλογικό στάδιο: 2x 6922 (διπλοτρίοδοι).
Απόκριση συχνότητας: 20Hz-20kHz (-1dB)
Στάθμη εξόδου: 2.5Vrms
Άλλες δυνατότητες: Balanced έξοδος μέσω μετασχηματιστών (κατόπιν παραγγελίας), επιλογή χρώματος (Matte Black, Frozen Silver), Όργανα ένδειξης της στάθμης εξόδου (Nissei).
Διαστάσεις: 430x110x290 (mm, πxυxβ)
Βάρος: 7.5kg
Συντάκτης άρθρου : Κατρακάζας Γιώργος
info: Lab12, τηλ.: 2102845173, web: http://www.lab12.gr/
