Το Hi-End είναι ένας περίεργος κόσμος. Άλλες συσκευές παίζουν θετικά και δικαιολογούν το αστρονομικό τους κόστος, άλλες πάλι παίζουν εξίσου καλά και είναι πιο προσιτές, και άλλες που κοστίζουν επίσης μια περιουσία και δεν μας ενθουσιάζουν. Ένας κόσμος όπου το ταίριασμα μεταξύ των συσκευών, οι χώροι, τα καλώδια, τα φίλτρα, μπορούν να κάνουν ένα πανάκριβο σύστημα να ακουστεί μέτρια και ένα προσιτό να ακουστεί εκπληκτικά. Μεγάλοι κατασκευαστές που παρουσιάζουν μοντέλα κάποιες φορές μέτρια μοντέλα, μικρότεροι που μεγαλουργούν, και ανάμεσα σε όλα αυτά μια χούφτα εταιρειών που τα κάνουν όλα όπως πρέπει.
Υιοθετούν πρωτοποριακά κυκλώματα και κορυφαίας ποιότητας υλικά, βελτιώνουν τα προϊόντα τους αδιάκοπα, δεν μας χρεώνουν τόνους μετάλλου στο σασί, ενώ ρίχνουν μεγάλο βάρος στο R&D, στην εξέλιξη των συσκευών τους.
Θρυλική για αυτή της την αντιμετώπιση είναι η Καναδική Bryston, που τη δεκαετία του 80’ αποτελούσε το απόλυτο στάνταρ στην αναπαραγωγή των χαμηλών συχνοτήτων, ενώ σταδιακά, με τις σειρές SST, SST2 και SST3 (η τωρινή της σειρά) μας έδωσε ενισχυτικά τόσο ουδέτερα, ώστε να ξεχνάμε εάν τα έχουμε συνδέσει και ανάψει, ή εάν ακούμε απευθείας την πηγή, χωρίς ενισχυτή.
Μυστικά δεν υπάρχουν, αλλά σε όλες τις υλοποιήσεις Bryston, δεν υπάρχει πουθενά ολοκληρωμένο κύκλωμα, μόνο διακριτές υλοποιήσεις, δεν υπάρχει πυκνωτής στην πορεία του σήματος, τα κυκλώματα αποτελούν σεμινάρια στο τι μπορεί να επιτύχει ένα κύκλωμα με ημιαγωγούς, ενώ στην τροφοδοσία συναντούμε πάντα τους κορυφαίους toroidal μετασχηματιστές Plitron.
Η εταιρεία απουσίασε επί πολλά χρόνια από την ψηφιακή σκηνή, όταν όμως αποφάσισε να ασχοληθεί, απλά μεγαλούργησε. Κατασκευάζει CD, DAC και Streamers από το 2010, ενώ το Streamer BDA-3.14 που δοκιμάζουμε εδώ είναι κατά σειρά το έκτο μοντέλο της εταιρείας, και ένα από τα τρία που παράγει σήμερα. Ουσιαστικά το BDA-3.14 είναι το DAC BDA-3 της εταιρείας με ένα εσωτερικό module που αναλαμβάνει το streaming. Έτσι έχουμε μια συσκευή DAC/ψηφιακό προενισχυτή/επιλογέα εισόδων και streamer ελάχιστα ακριβότερο από το DAC BDA-3.
Σχεδίαση
Ο στόχος του BDA-3.14 ήταν απλός στη θεωρία, αλλά απαιτητικός στην πράξη: να προστεθεί ένα streaming module στο BDA-3 με εφάμιλλη ποιότητα. Στο τμήμα DAC χρησιμοποιούνται τα AK4490 της Asahi Kasei, ίσως τα πιο μουσικά DAC σήμερα σε παραγωγή, ενώ το 3.14 διαθέτει και ρύθμιση στάθμης, και μάλιστα αυτή που ενσωματώνει το AK4490, που είναι ανάλυσης 32bit, οπότε και με τη μείωση στάθμης δεν μειώνεται η ανάλυση του σήματος κάτω από το επιθυμητό. Η έξοδος του 3.14 είναι πλήρως διακριτή, Class A, ισορροπημένη, με εξόδους XLR, ενώ υπάρχουν και οι συμβατικές έξοδοι RCA. Από πλευράς εισόδων συναντούμε 4 HDMI, μία AES/EBU, μία TosLink, μία ομοαξονική coaxial και μία BNC, 2 USB και άλλες 4 βοηθητικές USB για εξωτερική αποθήκευση, και δύο θύρες Ethernet. Η πρώτη θύρα Ethernet είναι για αναβαθμίσεις στο τμήμα streamer και η δεύτερη για έλεγχο της συσκευής μέσω δικτύου ή αναβαθμίσεις hardware. Παρότι το 3.14 δεν διαθέτει ενσωματωμένο Wi-Fi ή Bluetooth, ο χρήστης μπορεί άνετα να προσθέσει ένα USB Wi-Fi dongle της Bryston, ή ένα Bluetooth receiver. Η μοναδική παράλειψη του 3.14 είναι οι αναλογικοί είσοδοι, οπότε και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένας συμβατικός αναλογικός προενισχυτής. Εάν υπάρξει η ανάγκη αυτή, τότε πρέπει να προσθέσουμε στην εξίσωση και έναν αμιγώς αναλογικό προενισχυτή.
Οι είσοδοι HDMI, επιτρέπουν τη σύνδεση Blu-ray player στο 3.14, επιτυγχάνοντας έτσι σαφώς καλύτερο ήχο από το DAC του Bryston, από ότι από το DAC του Blu-ray. Επιπλέον το 3.14 μπορεί να δεχθεί αμιγές σήμα DSD, όχι DOP, ενώ το μενού του Blu-ray μπορεί να σταλεί στην προβολική μας συσκευή, από την έξοδο HDMI του 3.14.
Η προσέγγιση της Bryston στην αναπαραγωγή από τη θύρα Ethernet, δηλαδή από το δίκτυο και το διαδίκτυο, είναι επίσης ευρηματική και πρωτοποριακή. Έτσι η πύλη σύνδεσης με το δίκτυο είναι ένα Raspberry Pi 3, μια συσκευή αξιόπιστη με διαρκή υποστήριξη από την Pi. H Bryston παίρνει την ροή I2S απευθείας από την πλακέτα του Pi και την στέλνει στο κύκλωμα SRC που αναλαμβάνει τον επαναχρονισμό του σήματος. Να σημειώσουμε ότι upsampling από το τμήμα SRC γίνεται μόνον στις εισόδους SPDIF και AES/EBU. Η επιλογή του Pi μαρτυρά με την επιλογή του μοντέλου της συσκευής, καθώς Pi=3.14. Δυστυχώς το BDA-3.14 δεν υποστηρίζει MQA, αλλά οι χρήστες Room μπορούν να χρησιμοποιήσουν το software decoding του προγράμματος, στέλνοντας έτσι αρχεία MQA στο 3.14 με ανάλυση 88.2kHz ή 96kHz. Εάν πάλι το λογισμικό σας δεν υποστηρίζει MQA, τότε από το Tidal Masters θα πάρετε αρχεία με ανάλυση 24bit/48kHz. Ελπίζουμε πάντως σε μια μελλοντική αναβάθμιση όπου θα μπορούμε να απολαύσουμε την πλήρη ανάλυση 24bit/192kHz των αρχείων Masters του Tidal.
Ποιότητα ήχου
To 3.14 χρησιμοποιήθηκε με μια πλειάδα ενισχυτικών, ηχείων και πηγών (κυρίως με ένα πλήρες σύστημα Bryston, με προενισχυτή τον BR20, τελικούς τους μονοφωνικούς 7B SSΤ3 και ηχεία τα μεγάλα PMC), αλλά μετά την δοκιμή της εφαρμογής της Bryston, με το περίεργο όνομα Maniac Moose, επιστρέψαμε στο πιο εύχρηστο, αξιόπιστο Roon. To Maniac Moose μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μέσω web, δεν υπάρχει εφαρμογή, οπότε καταλαβαίνετε ότι στην περίπτωση αυτή, ακόμα και για λόγους απλά ευχρηστίας, το Roon είναι μονόδρομος. Πώς ακούγεται λοιπόν ο 3.14; Με δεδομένο το γεγονός ότι ενσωματώνει το τμήμα DAC και τα αναλογικά στάδια του απλού DAC BDA-3, (οι συντάκτες του Stereophile και του Abslute Sound έχουν αγοράσει ήδη τρία) κάποιος μπορεί να υποθέσει ότι ο ήχος του είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν του BDA-3 ή του BCD-3, που επίσης χρησιμοποιεί τα ίδια ψηφιακά και αναλογικά κυκλώματα.
Όπως όλα τα μηχανήματα της εταιρείας της σειράς SST3, γεγονός που ξεκίνησε από τη σειρά SST, δεκαετίες πριν, το 3.14 δεν φαίνεται να έχει τη διάθεση να βάλει τη δική του υπογραφή στο σήμα, να επιβληθεί, να αλλοιώσει, να ωραιοποιήσει ή να προσθέσει ζεστασιά ή ρομαντική χροιά στο ψηφιακό σήμα που βλέπει στις εισόδους του. Απεναντίας, ο ήχος του είναι τόσο ουδέτερος, ακριβής, λεπτομερής, αέρινος, αλλά πάντα μουσικός και εξόχως Hi-End, ώστε ένας ηχολήπτης να μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσει τις ψηφιακές του μίξεις και όχι απλά για να τις ακούσει και να τις αξιολογήσει. Αυτό μπορεί να ακούγεται ανάθεμα, καθώς πάντοτε λέμε ότι μια συσκευή ήχου πρέπει να μην αποδίδει κλινικά και αποστειρωμένα, αλλά με το δικό της χαρακτήρα, χαρακτήρας σημαίνει όμως χρωματισμός, παραμόρφωση, γρέζι, απώλεια πιστότητας και ουδετερότητας και γενικά ωραιοποίηση και καλλωπισμός του σήματος σε κάτι άλλο από αυτό που ο μηχανικός ήχου έχει δημιουργήσει.
Η παραμικρή λεπτομέρεια, το ελάχιστο ψήγμα μουσικής ακούγεται με το 3.14 σαν να το ακούμε για πρώτη φορά, με τέτοια λεπτομέρεια, διαφάνεια, καθαρότητα, αέρα και όπως είπαμε ουδετερότητα, σαν να νομίζουμε ότι ακούμε τους δίσκους, τα ψηφιακά μας αρχεία ή τις streaming προτιμήσεις μας για πρώτη φορά. Το 3.14 είναι επίσης εντελώς αθόρυβο με όλη τη σημασία της λέξεως, όταν στις εισόδους τους δεν υπάρχει σήμα, δεν ακούμε τίποτα και από τα ηχεία μας, αυτό είναι ακόμα μια απόδειξη της πεμπτουσίας της ηχητικής απουσίας, της αόρατης, ηχητικά, συμπεριφοράς του. Μην σας κάνει εντύπωση, όταν από το 2000 η εταιρεία δημιούργησε τη σειρά SST, όπου δεν καταλαβαίναμε εάν έχουμε ανάψει τον ενισχυτή (από πλευράς ουδετερότητας ήχου), σκεφθείτε που θα έχει φτάσει 20 χρόνια μετά με τη γενιά SST3 των υλοποιήσεων της. Η προσπάθεια περιγραφής του ήχου του 3.14 είναι απλά η προσπάθεια περιγραφής της μίξης και της μουσικής που ακούμε, οπότε και είναι άσκοπη. Και για όσους θέλουν κάτι πιο ρομαντικό, ειδικά στις μεσαίες, από τον Class A, απόλυτα καθαρό και ουδέτερο ήχο του 3.14, όπως οι λάμπες, θα τους συνιστούσαμε να συνδέσουν το μηχάνημα με έναν καλό προενισχυτή λάμπας, αφήνοντας εκείνον να προσθέσει τη μαγεία και την ευφωνικότητα της λυχνίας.
Συμπεράσματα
Από όταν το Hi-End έγινε οντότητα, απέκτησε σάρκα και οστά, πολλοί κατασκευαστές ήρθαν και έφυγαν. Κάποιοι για πολλά, κάποιοι για λίγα χρόνια, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία στις υλοποιήσεις των συσκευών τους. Προσέφεραν δε συσκευές με περιορισμένο χρόνο ζωής, και άρα και με περιορισμένες εγγυήσεις. Όχι όμως και η Bryston. Επειδή οι ρίζες της κρατούν από τον επαγγελματικό ήχο, όπου η αξιοπιστία είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό, αυτό είναι κάτι που πλέον έχει περάσει στο DNA των συσκευών της. Καμία άλλη εταιρεία δεν προσφέρει σήμερα εγγύηση 20 ετών και καμία δεν είναι σε θέση να τιμήσει αυτήν την εγγύηση. Γι’ αυτό οι audiophiles, που αναζητούν προϊόντα που να διατηρούν την αξίας τους, έχουν αγκαλιάσει την Bryston από το 1976.
Όσο για το BDA 3.14, η προσπάθεια της Bryston να προσφέρει ένα εξίσου ανυπέρβλητο DAC, αλλά πλέον με streaming και ρύθμιση στάθμης υπήρξε απόλυτα επιτυχημένη. Και εάν νομίζετε ότι αντλείται χαρά και ικανοποίηση από ένα DAC με όμορφο και χρωματισμένο ήχο (με λυχνίες ας πούμε), δεν φαντάζεστε τους μαγικούς ορίζοντες που θα σας ανοίξει το BDA 3.14, κάνοντας σας με την ουδετερότητα του να νομίζετε ότι ακούτε τη μουσική σας για πρώτη φορά.
Προδιαγραφές:
Τύπος: DAC/streamer/ψηφιακός προενισχυτής
Inputs: 4xUSB (HDD), 1xUSB 1, 1xUSB 2, TosLink,
SPDIF (RCA/BNC), AES/EBU, 2xLAN, USB (service), RS-232
Υποστηριζόμενα φορμά: PCM 32bit/384kHz, DSD512, WAV, FLAC, AIFF
Έξοδοι: ένα ζεύγος ισορροπημένων σε XLR, ένα ζεύγος single-ended σε RCA, με ρύθμιση στάθμης
Διαστάσεις (ΠxΥxΒ): 43x8x31cm
Βάρος: 4 kg
Τιμή: 4.650 ευρώ
Εταιρεία: Solid Foundation, τηλ.: 210 9568738
To review είναι από τον Δημήτρη Ελευθερίου και δημοσιεύεται στο έβδομο τεύχος του YELLOWBOX._YB
