Ιαπωνική καταγωγή, μακρά ιστορία και εξωτικά υλικά συνθέτουν αναμφισβήτητα ένα ιντριγκαδόρικο τρίπτυχο. Αναφερόμαστε στη κεφαλή με την ονομασία Seto-Hori, της εταιρίας Jico και καλούμαστε να εξετάσουμε αν πίσω από τις εξωτικές ονομασίες και τη φιλοσοφία που πρεσβεύει ο κατασκευαστής, βρίσκεται και η ζητούμενη ουσία.
Ξεκινάω με την παραδοχή ότι με τις ιαπωνικές κεφαλές έχω αναπτύξει ιδιαίτερη σχέση. Έχω υπάρξει ευτυχής κάτοχος μοντέλων της ZYX, της Audio-Technica, της Hana ενώ πριν μερικούς μήνες είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω κεφαλή της Nagaoka. Έχω αρχίσει να πιστεύω ότι κάποιου είδους καρμική σχέση έχει αναπτυχθεί, πέρα από την εντυπωσιακή κατασκευαστική δεινότητα των Ιαπώνων που μου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Και στην περίπτωση της Seto-Hori, τα κατασκευαστικά στοιχεία διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο.
Καταρχάς η Jico (Nippon Precision Jewel Industry), σαν εταιρία, έχει ξεκινήσει το 1873 κατασκευάζοντας βελόνες για ραπτομηχανές, ενώ εισήλθε στο χώρο του ήχου το 1949, όταν και επέκτεινε τις δραστηριότητές της στην κατασκευή βελόνων για γραμμόφωνα. Με το διεθνές πελατολόγιο να αυξάνεται, έφτασε στο σημείο να παράγει βελόνες για πολλούς κατασκευαστές κεφαλών (συνολικά 35 στον αριθμό), διαθέτοντας παράλληλα μεγάλη δική της γκάμα και κεφαλών αλλά και ανταλλακτικών ακίδων σε καταξιωμένα μοντέλα τόσο για Hi-Fi, όσο και για DJ-ing χρήση. Η μεγάλη αυτή παραγωγή, που φτάνει τις 120.000 μονάδες ετησίως, δεν βασίζεται σε αυτοματοποιημένες μονάδες αλλά σε χειροποίητη εργασία που πραγματοποιούν εξειδικευμένες εργάτριες στη μονάδα της εταιρίας στο Kansai, της νήσου Honsu, διακόσια χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Οσάκα.
Περιγραφή
Το μοντέλο Seto-Hori, αποτελεί την πρώτη προσπάθεια της εταιρίας στην κατηγορία των κεφαλών κινητού πηνίου. Το κέλυφος της κατασκευάζεται από κεραμικό υλικό, με την πρώτη ύλη να προέρχεται από πηλό της περιοχής Seto, υλικό με ιδιαίτερες ιδιότητες και συμπεριφορά κατά το ειδικό ψήσιμο που πραγματοποιούν οι τεχνίτες της περιοχής Toki. Η Jico καινοτομεί με ένα υλικό γνωστό στους κεραμοποιούς της Ιαπωνίας εδώ και τουλάχιστον έντεκα (!) αιώνες, με τεχνική διαμόρφωσης που συναντάται ήδη από τον Μεσαίωνα, όπως μαθαίνουμε. Η δεύτερη λέξη, hori, αναφέρεται ακριβώς στις καμπύλες που χαρακτηρίζουν το κέλυφος. Για να τελειοποιηθεί το σχήμα και να οριστικοποιηθεί η μαζική παραγωγή του «Setomono», όπως ονομάζεται το κεραμικό κέλυφος, οι σχεδιαστές και οι τεχνίτριες της Jico δούλεψαν δύο χρόνια πάω στις τεχνικές του «Kara-tori» (πλάσιμο του πυλού) και του «Yaki-ire» (φούρνισμα) μέχρι να κυκλοφορήσει η κεφαλή, στα τέλη του 2018.
Η βάση της κεφαλής είναι ξύλινη, από καρυδιά προερχόμενη από δάσος της περιοχής του Hamamatsu (σημειώστε ότι αν σας θυμίζει κάτι αυτό το όνομα, πρόκειται για την περιοχή που φιλοξένησε τον όμιλο της Ελλάδας στο επικό μουντομπάσκετ του 2006). Πρόκειται για ξύλο που τιμούν οι κατασκευαστές οργάνων, παραδοσιακών και σύγχρονων, συμπεριλαμβανομένων κολοσσών όπως η Yamaha και η Kawai. Το στέλεχος είναι από βόριο (Boron, με χαμηλή μάζα, ισχυρή ακαμψία) ενώ η ακίδα από διαμάντι. Αναφέρεται σαν «πολυεδρικού» σχήματος, λόγω της κατεργασίας η οποία οδηγεί σε προφίλ Micro Ridge και σύμφωνα με τον κατασκευαστή προσφέρει διεισδυτική ικανότητα που κανένα άλλο σχήμα ακίδας δεν προσφέρει, ενώ τριπλασιάζει το προσδόκιμο ζωής της βελόνας.
Η Seto-Hori προσφέρει 2mV τάση εξόδου (μιλάμε, δηλαδή για κεφαλή κινητού πηνίου, υψηλής εξόδου) και υπόσχεται ευρεία απόκριση συχνοτήτων (15-32kHz). Στηρίζεται σε δύο μικρές βίδες και τοποθετήθηκε εύκολα στον βραχίονα Rega DP-250, τον διασκευασμένο δηλαδή RB-250 από τον Willie Bauer της DPS. Με βάρος 11 γραμμάρια και δύναμη ανάγνωσης 2.0gr, μπορεί να τοποθετηθεί στους περισσότερους βραχίονες, με τη σχετική προσοχή να απαιτούν οι βραχίονες χαμηλής μάζας.
Ακροάσεις
H κεφαλή της Jico, αφού τοποθετήθηκε στο πικάπ της DPS, συνδέθηκε στον προενισχυτή phono EAR Phonobox με καλώδιο interconnect το Chord Chorus. Η αρχική εντύπωση που δίνει είναι αυτή μιας κεφαλής που παράγει ήχο γλυκό, «ταξιδιάρικο», με ωραίες μεσαίες και υψηλές, σχετικά μαζεμένες χαμηλές και γενικά καλή χωροθέτηση. Έπρεπε να περάσουν κοντά δέκα δίσκοι, διαφορετικών ειδών, προκειμένου να αρχίσουν να αναθεωρούνται τα πράγματα, κατά τη την ακρόαση των οποίων πειραματίστηκα αρκετά με το ποτενσιόμετρο της στάθμης εξόδου του Phonobox. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η κεφαλή που δοκιμάζουμε είναι εντελώς ήσυχη. Τάφος. Χωρίς να αναπαράγει μουσική δηλαδή, άνοιξα επανειλημμένως το ποτενσιόμετρο σχεδόν στο τέρμα του και ενδογενή θόρυβο δεν άκουσα. Παρόλα αυτά, ο συνδυασμός κεφαλής-phono έκρινα ότι απέδιδε καλύτερα με το ρυθμιστικό στο «και δέκα».
Το Purple Rain του Prince (Warner Bros, στην ευρωπαϊκή κοπή του 1984) αποτέλεσε τον δίσκο που έδειξε ότι κάτι διαφορετικό γινόταν με τη Seto-Hori στο σύστημα. Ο αμερικάνος συνθέτης είναι γνωστός για τους ακραίους πειραματισμούς του στο στούντιο. Τα έργα του, σε επίπεδο παραγωγής, διακρίνονταν για το χαρακτηριστικό «ηχητικό τείχος» που δημιουργούσε, με ταυτόχρονη εισαγωγή πρακτικά …άπειρων επιμέρους «ψηφίδων». Χώρια που πρέπει να ηχογραφούσε «στα κόκκινα» σχεδόν όλα τα όργανα, μιας και ο αναλογικός εξοπλισμός της εποχής επέτρεπε τέτοιες υπερβάσεις. Τι συνέβη, λοιπόν; Ένα στοιχείο είχε να κάνει με την παρουσία όλων αυτών των φράσεων και των ήχων που εισέρχονται στη μίξη, ενίοτε για μια και μοναδική φορά σε κάθε τραγούδι. Κάποια από αυτά δεν τα είχα προσέξει, κάποια άλλα τα είχα ακούσει στις ψηφιακές εκδόσεις. Εδώ, η ιαπωνική κεφαλή δεν άφηνε περιθώριο, πηγαίνοντάς το ακόμα παραπέρα: κάθε «ψηφίδα» του πολύμορφου αυτού δίσκου ερχόταν στην επιφάνεια, με τρόπο που με μετέφερε νοερά στα στούντιο της εποχής, με μαγνητοφώνα να γράφουν και να σβήνουν με αλλεπάλληλα «rec/stop» και θρυλικά ηλεκτρονικά όργανα της εποχής (με αποκορύφωμα τα drum machine της Linn και της Simmons) να πλαισιώνουν την ενορχήστρωση. Η Seto-Hori έδειξε έτσι την ικανότητα να αποδίδει με -ασυνήθιστη για την κατηγορία τιμής- ακρίβεια επί του χρονισμού και της χωροθέτησης. Αλλά και το δεύτερο στοιχείο του εν λόγω έργου ήρθε στο προσκήνιο, μιας και οι έντονες ρυθμικές βάσεις αναπτύχθηκαν αβίαστα, με τα όργανα της χαμηλής και χαμηλομεσαίας περιοχής (ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά μπάσα, τσέλο, bass drum) να αποκτούν αυτοτέλεια και ισχυρή περιγραφή και να σχηματίζουν, μαζί με την υπόλοιπη μίξη, το πολυπόθητο «wall of sound».
Στην πορεία, η Seto-Hori είχε πολλές φορές την ευκαιρία να αναδείξει τις ικανότητες ανάπτυξης των δυναμικών εξάρσεων, και όχι μόνο όταν οι μίξεις κινούνταν στο άνω όριο, όπως συμβαίνει με σύγχρονες παραγωγές και ιδιώματα. Χαρακτηριστική ήταν η ανάπτυξη της Ορχήστρας του Κλίβελαντ, στην Ιεροτελεστία της Άνοιξης του Ι.Στραβίνσκι, στην εκτέλεση του Πιέρ Μπουλέζ (CBS, γερμανική κοπή, 1969). Από τα πλέον ήρεμα περάσματα του έργου, έως τις καταιγιστικές εκρήξεις της ορχήστρας, η ιαπωνική κεφαλή λειτούργησε «ηγετικά». Διήνυσε τάχιστα και γραμμικά όσες φορές χρειάστηκε τη διαφορά των 50 και πλέον dB, που είναι αποτυπωμένα στην αναλογική εγγραφή, μεταφέροντας αυτή την πολυπόθητη αίσθηση της ενέργειας των μεγάλων τυμπάνων και των ξεσπασμάτων της ορχήστρας. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι διατηρεί τα επιμέρους χαρακτηριστικά (εικόνα, περιγραφές οργάνων, καθαρότητα σήματος κτλ) ενώ κινείται προς τα άνω όρια της διαθέσιμης δυναμικής περιοχής.
Σε ό,τι έχει να κάνει με το χαμηλό, η αρχική εντύπωση ήταν εν μέρει σωστή. Δηλαδή, δεν θα παράγει τους τεράστιους όγκους μπάσων, υπάρχει όμως ένα «αλλά». Με την κεφαλή κινητού μαγνήτη Clearaudio Maestro (η οποία έχει γράψει πάρα πολλές ώρες, οφείλω να αναφέρω), το DPS1 εμφανίζει σαφώς πιο εκτεταμένα τα όργανα της χαμηλής περιοχής, αλλά η Seto-Hori κερδίζει κατά κράτος στις περιγραφές (λεπτομέρειες, μικροδυναμικά, αντηχήσεις, αποσβέσεις κτλ) και επιπλέον διαθέτει ομαλότερη ροή, παρουσιάζοντας συνολικά με μεγαλύτερη ενάργεια τις ρυθμικές βάσεις των συνθέσεων. Επίσης, διαθέτει low-end ελαφρώς χαμηλότερο της Clearaudio, αγγίζοντας τα 35Hz, όπως απέδειξε το ντεσιμπελόμετρο σε ηχογραφήσεις με απαιτητική χαμηλή περιοχή όπως, για παράδειγμα, στον δίσκο Hi-Fi Orgel, με την εκτέλεση γνωστών έργων του J.S. Bach για εκκλησιαστικό όργανο, ερμηνευμένα από τον Helmut Walcha (Archiv, 1971). Με προβλημάτισε λίγο το θέμα των μπάσων στην αρχή, αλλά όταν κατάλαβα πώς λειτουργεί η εν λόγω κεφαλή, το ξεπέρασα εύκολα. Σας το λέει αυτό άνθρωπος που μεγάλο μέρος της δισκοθήκης του αποτελείται από έργα της metal και της industrial μουσικής.
Η μεσαία και η υψηλή περιοχή αποτελούν από τα πλέον ισχυρά σημεία της υπό εξέταση κεφαλής. Οι χροιές, φωνών και οργάνων, αποδόθηκαν με γλαφυρότητα αλλά χωρίς υπερβάλλουσα γλυκύτητα και γενικά με μετρημένους χρωματισμούς. Η Seto-Hori προσεγγίζει τη φυσικότητα, όχι μέσω της ουδετερότητας αλλά περισσότερο μέσω των μεστών ηχοχρωμάτων. Πιθανόν εδώ να διαδραμάτισε το ρόλο του το EAR Phono, το οποίο όμως έχω ήδη ακούσει με τέσσερις κεφαλές από τις οποίες μόνο η Hana EΗ είχε παρεμφερή συμπεριφορά. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Η φυσικότητα που αποδόθηκε με τη χρήση της Jico οφειλόταν επιπλέον στη δυναμική ροή, στην ισχυρή πλαστικότητα των περιγραφών των φωνών και των οργάνων, το έντονο τρισδιάστατο, αλλά και στους φωτισμούς που επιτύγχανε επί της σκηνής. Οι τελευταίοι μπορούσαν να γίνουν από πολύ σκοτεινοί, όπως στο αριστουργηματικό OST της Ελένης Καραΐνδρου για την ταινία Τοπίο στην Ομίχλη (ECM), ημισκοτεινοί όπως αρμόζει σε έργα με έντονο θρησκευτικό περιεχόμενο όπως το Advaitic Songs των OM (Dead City, Inc), επιβλητικοί στο πολυφωνικό έργο Balkan, όπου συμμετέχει το σύνολο Les Voix Bulgares του ensemble του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Σόφιας (Balkanton, Virgin), μέχρι φωτεινοί όπως επιτάσσει το In The Hand of Inevitable του James Taylor Quartet (Acid Jazz, 1995). Η μεσαία και η υψηλή περιοχή είναι αυτές που μου καθόριζαν, όχι στην ολότητα αλλά σίγουρα σε καθοριστικό βαθμό, το κλίμα της εγγραφής. Και μαζί με όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά που ενσωματωνόντουσαν, αβίαστα, προσέδιδαν τη φυσικότητα επί των οργάνων, την ανθρώπινη υπόσταση επί των φωνών και την αισθητική επί των ερμηνειών. Σε ότι έχει να κάνει με την υψηλή περιοχή καθαυτή, θεωρήστε δεδομένο τον αρμονικό πλούτο και τις ξεκούραστες πολύωρες ακροάσεις.
Τέλος, η στερεοφωνική εικόνα και η αίσθηση του χώρου προσδίδουν περαιτέρω αληθοφάνεια στο άκουσμα. Ο έλεγχος που ασκεί η ιαπωνική κεφαλή στις φάσεις του σήματος φαίνεται ότι είναι ισχυρός, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία εκτεταμένων σκηνικών χώρων, ενώ τυχόν εφέ δεν θα δυσκολευτούν θα βρουν τον απαιτούμενο «surround» χαρακτήρα τους. Δε θα σας κρύψω ότι άκουσα παραπάνω από μια φορές όλη τη δεύτερη πλευρά του OST Chariots of Fire (Polydor, βρετανική κοπή, 1981), του Βαγγέλη Παπαθανασίου, με την ομώνυμη, πολύπλοκη σύνθεση των 20 λεπτών και 34 δευτερολέπτων να βρίσκει τον απαιτούμενο «χώρο» ανάμεσα στα όργανα και τα ηλεκτρονικά ηχοτοπία. Ωστόσο, οι λιτές ενορχηστρώσεις έδωσαν μερικές από τις πλέον εντυπωσιακές παραστάσεις. Είτε αναφερόμαστε σε audiophile κοπές, πχ. Brahms Sonatas for Cello and Piano, με τον J.Starker και τον G.Sebok (Mercury Living Presence), είτε ακόμα και σε εμπορικές κυκλοφορίες όπως το Portrait of Amalia Rodrigues vol.13 (ΕΜΙ, ελληνική κοπή). Η Jico θα εκμεταλλευτεί στο έπακρο audiophile κοπές, αλλά τις καλές εγγραφές και ερμηνείες θα τις αναδείξει και από τους υπόλοιπους δίσκους. Αρκεί να είναι καθαροί.
Αναζητώντας τη Μουσική
Θα προσέξατε ότι το κεραμικό σώμα της Seto-Hori έχει χάραξη στο σχήμα των δικτύων. Λέγεται ότι οι Ιάπωνες κατασκευαστές εννοούν τα δίκτυα του των ψαράδων που πιάνουν ψαράκια τα οποία έρχονται στα πιάτα μας. Δίδουμε έτσι την ερμηνεία της «σύλληψης» της μουσικής, όπου μέσω της κεφαλής που εξετάζουμε, αυτή έρχεται στο σύστημά μας. Όντως, η εν λόγω υλοποίηση κατάφερε να αναβαθμίσει κατά πολύ το αναλογικό τμήμα του συστήματος ακρόασης. Υπήρξαν μέχρι και εκείνες στιγμές που το αποτέλεσμα έκοβε την ανάσα. Το συγκινησιακό φορτίο κάθε έργου μπορούσε να απελευθερωθεί, ελέω των επιμέρους χαρακτηριστικών της απόδοσης, όπως σας τα περιέγραψα. Από την αρχή ανέμενα ότι η χρήση κεραμικού υλικού στο κέλυφος και η πολυεδρική κοπή της ακίδας θα προσέδιδαν κάτι ιδιαίτερο στον ήχο, όμως το τελικό αποτέλεσμα ήταν μη αναμενόμενο. Ιδίως εάν αναλογισθούμε ότι στο ίδιο πικάπ αυτό το διάστημα παίζουν μια κεφαλή με παρεμφερή χαρακτηριστικά και εξίσου πολύ καλή απόδοση για την κατηγορία τιμής της (Hana EΗ) και μία κινητού μαγνήτη, ίδιας κατηγορίας τιμής (Clearaudio Maestro, με τα χρονάκια να έχουν περάσει όμως, επαναλαμβάνω για να είμαι δίκαιος). Θα πρέπει να αναζητάμε άλλα πράγματα από την κεφαλή, για να πούμε ότι η Jico μας αφήνει αδιάφορους. Πχ να διαθέτουμε περισσότερα χρήματα και ακριβότερο σύστημα. Ή να έχουμε βραχίονα για τον οποίο πιστεύουμε ότι δεν θα ταιριάξει η συγκεκριμένη κεφαλή. Ή να μην θέλουμε κεφαλή MC με υψηλή τάση εξόδου. Σεβαστά όλα, αν και ασπάζομαι τη λογική που θέλει πρώτα να δοκιμάζουμε και αν δεν μας αρέσει να απορρίπτουμε. Δεδομένης της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, η Seto-Hori αποτελεί μια εξαιρετική πρόταση, η οποία τοποθετείται χωρίς προκατάληψη στην κατηγορία των High-End υλοποιήσεων, ικανοποιώντας τις απαιτήσεις που θέτουμε για το σύνολο «σύλληψης-υλοποίησης-ηχητικού αποτελέσματος». Αξίζουν συγχαρητήρια στην Jico, που προσέφερε τόσο υψηλής ποιότητας υλοποίηση σε προσιτή τιμή. Αποδεικνύοντας ότι ο απωανατολίτικος φορμαλισμός δεν αποτελεί μόνο ένα τέχνασμα του marketing, αλλά μπορεί ακόμα στην εποχή μας να εμπεριέχει την ουσία των πραγμάτων.
OVERVIEW
JICO Seto-Hori
Περιγραφή: Κεφαλή κινητού πηνίου, υψηλής εξόδου
Τάση Εξόδου: 2mV
Ισορροπία Καναλιών: <1.5dB/1kHz
Διαχωρισμός Καναλιών: 25dB/1kHz
Δύναμη Ανάγνωσης: 2.0 gr
Απόκριση Συχνότητας: 15-32,000Hz
Αντίσταση Εξόδου: 130Ω/1kHz
Υλικό Κελύφους: Κεραμικό με βάση από καρυδιά
Υλικό Cantilenever: Boron
Ακίδα: Αδαμάντινη, πολυεδρική (micro-ridge)
Βάρος: 11gr
Τιμή : € 990
To review είναι από τον Γιάννη Καμαρινό και δημοσιεύεται στο εικοστό τρίτο τεύχος του YELLOWBOX που κυκλοφορεί στα περίπτερα._YB
- Στην έντυπη έκδοση -εκ παραδρομής- δημοσιεύτηκαν οι φωτογραφίες του μοντέλου Seto-Hori Remodel . Ζητούμε συγνώμη εάν προκλήθηκε οποιαδήποτε παρεξήγηση σχετικά με τα δύο μοντέλα και δημοσιεύουμε τις σωστές φωτογραφίες.
