Προσπαθώ εδώ και καιρό να βρω μιαν αφορμή, μια επανακυκλοφορία, φερειπείν, μιαν επέτειο, ή κάτι τέλος πάντων για να γράψω δυο λόγια για έναν από τους ήρωές μου. Τον Johnny Otis. Όμως όλο κάτι τύχαινε, έχανα τις προθεσμίες, οι επανακυκλοφορίες είχαν ήδη μπαγιατέψει… Το άρθρο πάντως δεν γραφόταν.
Βλακεία μου. Γιατί, δεν χρειάζεται αφορμή για να γράψεις γι’ αυτό το φοβερό και τρομερό ταλέντο, το πατριωτάκι που αποκλήθηκε “Νονός του Rhythm & Blues”, “Βασιλιάς του Rock’n’Roll και άλλα τέτοια εγκωμιαστικά.
Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία του Γιαννάκη του Βελιώτη, τέκνου ελλήνων μεταναστών, ενός ναυτεργάτη-φορτοεκφορτωτή λιμένος και μανάβη και μιας ζωγράφου. Που μεγάλωσε σε μια “μαύρη” γειτονιά του Berkeley της Καλιφόρνιας και που διάλεξε να ζήσει τη ζωή του, επαγγελματική και προσωπική, ως μέλος της αφροαμερικάνικης κοινότητας. “Σαν παιδί αποφάσισα πως, αν η κοινωνία μας υπαγόρευε πως κάποιος πρέπει να είναι ή μαύρος ή λευκός, εγώ θα ήμουν μαύρος”, έλεγε χαρακτηριστικά και το έκανε πράξη. Παντρεύτηκε στα δεκαεννιά του την Phyllis Walker, με αφροαμερικάνικη και φιλιππινέζικη ρίζα και μετακόμισε απ’ την Καλιφόρνια στη Νεβάδα, όπου επιτρέπονταν οι διαφυλετικοί γάμοι.
Υπήρξε: τραγουδιστής, μουσικός (κυρίως ντράμερ), συνθέτης, ενορχηστρωτής, bandleader, κυνηγός ταλέντων, ντισκ τζόκει (ραδιοφωνικός παραγωγός), παραγωγός δίσκων, οικοδεσπότης σόου στην τηλεόραση, συγγραφέας, δημοσιογράφος, ζωγράφος, ιμπρεσάριος, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των αφροαμερικανών, εκκλησιαστικός λειτουργός και πολιτικός. Α, και ιδιοκτήτης Νightclub!
Σχετίστηκε με όλη την αφρόκρεμα του R&B και του Rock’n’Roll, μεγάλο μέρος της οποίας εκείνος ανακάλυψε και ανέδειξε: Little Esther Philips, Etta James, Big Mama Thornton, Johnny Ace, Jackie Wilson, Hank Ballard, Mel Walker, Big Jay McNeely (ο φοβερός τενόρος σαξοφωνίστας), μεταξύ άλλων… Στη big μπάντα του, που την πρωτοέφτιαξε το 1945, συμμετείχαν, ανάμεσα σε πολλούς άλλους, ο Wynonie Harris, ο Charles Brown και ο Illinois Jacquet!!!
Άφησε πίσω του αμέτρητες επιτυχίες, με τη μπάντα του ή με νέα ταλέντα που ανακάλυπτε. Διαχρονική επιτυχία υπήρξε το Harlem Nocturne, όπως το έπαιξε η πρώτη του Big Band. Άλλα τεράστια hits της μπάντας του υπήρξαν τα “Double Crossing Blues” (Με τους Robins και την Little Esther), τα “Mistrustin’ Blues” και “Cupid’s Blues”(με την Little Esther και τον Mel Walker), το “Rockin’ Blues” (με τον Mel Walker), το “Willie And The Hand Jive” και αρκετά ακόμα.
Η μητέρα του, η ελληνικής καταγωγής Ειρήνη Κισκάκη-Βελιώτη ήταν εξαρχής αντίθετη για το γάμο του με μια αφροαμερικανή/Φιλιπινέζα (σας θυμίζει τίποτα;). Ο Johnny παντρεύτηκε τη Phyllis παρ’ όλα αυτά κι έζησαν μαζί για εβδομήντα ένα χρόνια, μέχρι το θάνατό του, το 2012, κάνοντας τέσσερα παιδιά, δυο γιούς και δυο κόρες. Και οι δύο γιοί τους έγιναν μουσικοί, γνωστότερος δε από τους δύο υπήρξε ο Shuggie Otis.
Δεν υπήρξε ένας απλός ακτιβιστής και πύρινος αρθρογράφος για τα δικαιώματα των αφροαμερικάνων, υπήρξε στενός φίλος του Malcolm X. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως το 1960 λευκοί ρατσιστές έκαψαν έναν σταυρό στον κήπο του σπιτιού του. Ο Johnny συνέχισε τη δράση του απτόητος.
Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, το “Willie And The Hand Jive”, του 1958, κατηγορήθηκε πως αποθεώνει τον αυνανισμό! Ο Otis το αρνιόταν κατηγορηματικά στις συνεντεύξεις του. Το τραγούδι μιλάει για τον Willie, που έγινε διάσημος για το χορό του με τα χέρια. Ο χορός με τα χέρια, ήταν μια συνήθεια που ξεκίνησε στους συναυλιακούς χώρους του ροκ εν ρολ στην Αγγλία (συνήθως θέατρα, ή κινηματογράφοι), όπου απαγορευόταν ο χορός στους διαδρόμους, οπότε οι έφηβοι χόρευαν με τα χέρια, απ’ τα καθίσματά τους. Το τραγούδι του Otis έγινε μεγάλη επιτυχία της εποχής του. Ακούγεται σε δύο ταινίες, στο Play Misty For Me, ταινία του Clint Eastwood, του 1971, αλλά και στο Shawshank Redemption (Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χαίηγουορθ) του 1994.
Εκτός από τα καθαρά R&B, Blues και R&R τραγούδια του, υπήρξε ο πρώτος που εγκαινίασε την R&B Mambo τάση και δισκογραφία, με το κομμάτι του Mambo Boogie, του 1951, ένα υπέροχο κομμάτι με R&B ανάπτυξη, αλλά με κουβανέζικα μάμπο “κοψίματα” απ’ τα σαξόφωνα, και με τη χρήση maracas, congas, claves και λατινοαμερικάνικου στιλ φωνητικών!
Ανακάλυψε και ανέδειξε πάμπολα ταλέντα, που δικαίως έχτισαν τεράστιες καριέρες στην συνέχεια. Την Etta James την ανακάλυψε στα 13 της χρόνια, παρήγαγε και συνέγραψε το πρώτο της χιτ, “The Wallflower (Dance With Me Henry)”. Ανακάλυψε επίσης την “Big Mama” Thornton, συνέγραψε με τους Leiber και Stoller και ηχογράφησε με τη μπάντα του (εκείνος έπαιζε ντραμς) την πρώτη εκτέλεση του Hound Dog, το 1953. Δική του ανακάλυψη και η έφηβη ακόμα Little Esther (Jones), η μετέπειτα Esther Pillipps, που έγινε αμέσως μέλος της μπάντα του.
Ως ραδιοφωνικός παραγωγός είχε μεγάλη απήχηση, παίζοντας δίσκους αλλά και καλώντας R&B καλλιτέχνες, όπως ο Screaming J. Hawkins, που τότε είχαν πέσει στην αφάνεια.
Από τους μεγάλους θαυμαστές του Johnny Otis υπήρξε ο Frank Zappa, τόσο των δίσκων του, όσο και των μουσικών επιλογών του ως ραδιοφωνικός παραγωγός. Ο Zappa πρωτοσυνάντησε τον Otis κάνοντας ένα ταξίδι στο στούντιό του, το 1958. O Zappa υιοθέτησε και καλλιέργησε το “αυτοκρατορικό” στιλ μουστάκι-υπογένειο που πρώτος ο Otis είχε λανσάρει. Ο Otis αναφέρεται στη λίστα με τις επιρροές στο εσώφυλλο του δίσκου “Freak Out”, του 1966, στη λίστα υπό τον τίτλο: “Αυτοί οι άνθρωποι συνεισέφεραν υλικά με πολλούς τρόπους για να γίνει η μουσική μας αυτό που είναι. Παρακαλώ μην τους κρατήσετε κακία γι’ αυτό.”
Το 1969, όταν ο Zappa ηχογραφούσε υλικό, που για τους δίσκους Burnt Weeny Sandwich και Hot Rats, επικοινώνησε με τον Otis. Ο Johnny πήγε στο στούντιο μαζί με το γιο του Shuggie, ο οποίος έπαιξε μπάσο σε ένα κομμάτι. Ο ίδιος ο Johnny εμφανίζεται στα credits των δίσκων ως “Contractor”, σαν bandleader που ήταν, κάνοντας ένα είδος μουσικού casting, δηλαδή προτείνοντας και βρίσκοντας το σωστό άτομο για τον ήχο που χρειαζόταν. Όταν ο Zappa του ζήτησε τον Don Harris, τον R&R βιολονίστα και τραγουδιστή, ανακάλυψαν ότι ήταν στη φυλακή, οπότε τον έβγαλαν με εγγύηση, ηχογράφησε για το Zappa, και του δόθηκε η ευκαιρία για μια νέα καριέρα.
Ίδρυσε την Εκκλησία New Landmark Community Gospel Church στην οποία λειτουργούσε ως πάστορας, κήρυττε και φυσικά διηύθυνε την χορωδία, μέλη της οποίας υπήρξαν η Etta James και η Esther Pillipps. Η εκκλησία ήταν nondedominational, δηλαδή δεχόταν ως μέλη χριστιανούς κάθε ομολογίας.
Ασχολήθηκε με τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Επίσης συνέγραψε δύο βιβλία, ένα για τη μουσική σκηνή που τόσο καλά ήξερε και μια κοινωνιολογική μελέτη.
Το αφιέρωμα είναι από το Νίκο Τζαβέλλα και περιλαμβάνεται στο δέκατο πέμπτο τεύχος του YELLOWBOX._YB
