Πριν το Hue

Για να μπορέσει κανείς να κατανοήσει τι είναι το Hue και τι το κάνει ιδιαίτερο, αξίζει να δούμε αρχικά που βρισκόταν η αγορά πριν από αυτό. Αν μιλάμε για ένα απλό σπίτι με “ντιμαριζόμενα” φώτα, τότε χρειαζόταν να εγκατασταθεί ντίμερ (ροοστάτης) στον τοίχο και ο χειρισμός της φωτεινότητας γινόταν αποκλειστικά από εκεί. Η δε λάμπα είχε τη θερμοκρασία χρώματος που είχατε διαλέξει αρχικά, χωρίς δυνατότητα ρύθμισης.

Στην περίπτωση ενός Smart Home, έπρεπε να γίνει μελέτη, να σχεδιαστούν ηλεκτρολογικοί πίνακες και να γίνει μια εκτεταμένη ηλεκτρολογική και δικτυακή εγκατάσταση προκειμένου να μπορέσετε να έχετε τον έλεγχο του φωτισμού σε ένα interface όπως το κινητό ή το tablet σας. Ακόμη όμως και μετά από αυτό, έπρεπε να γραφτεί το λογισμικό για το Smart Home, και κάθε αλλαγή σήμαινε και επιπλέον ώρες προγραμματισμού με ό,τι κόστος αυτό επέφερε.

Τι είναι το Hue της Philips;

Θα ήταν ατόπημα να πούμε ότι το Hue της Philips είναι μια συλλογή από λαμπτήρες και φωτιστικά που έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν χρώμα καθώς αυτό είναι πλέον κάτι αρκετά συνηθισμένο και δεν εντοπίζει τι είναι αυτό που καθορίζει την εικόνα που έχει καταφέρει να δημιουργήσει στην αγορά. Αν κάποιος κοιτάξει επιγραμματικά τα μεμονωμένα  features δεν παρατηρεί κάτι που να δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για κάτι το ιδιαίτερο, μοναδικό ή καινοτόμο. Όλα τα παρακάτω features μπορούν να βρεθούν σε πληθώρα προϊόντων φωτισμού και προϋπήρχαν του Hue:

• Καθορισμός χρώματος και θερμοκρασίας χρώματος λευκού (θερμό/ψυχρό)
• Τηλεχειρισμός
• “Σκηνές” φωτισμού – Επαναφορά σωσμένων ρυθμίσεων έντασης/χρωματισμού
• Αυτοματισμοί με βάση τον χρόνο και “σενάρια” – Πχ. Άναμμα φωτιστικών κατά τη δύση του ηλίου ή σε προκαθορισμένο χρόνο.
• Χειρισμός μέσω αισθητήρα παρουσίας ή φωτεινότητας
• Λειτουργία όπου ο φωτισμός «ακολουθεί» τον χρωματισμό οθόνης ή τηλεόρασης

Όλα τα παραπάνω, είναι τεχνολογίες οι οποίες στις οποίες έχει πρόσβαση το ευρύ κοινό για δεκαετίες.

Αυτό που πραγματικά καθορίζει το Hue είναι ότι ήταν ίσως το πρώτο σύστημα που κατάφερε να δώσει στον χρήστη όλες τις παραπάνω λειτουργίες σε ένα «πακέτο» ιδιαίτερα προσιτό, πρακτικό, αναβαθμίσιμο και που δεν απαιτεί ηλεκτρολογικές εργασίες για την εγκατάστασή του.

Πρόκειται λοιπόν για μια νέα ματιά σε ένα παλιό “πρόβλημα” – αυτό του φωτισμού του σπιτιού μας. Και επειδή διανύουμε την εποχή του “Internet of Things” όπου ολοένα και περισσότερες συσκευές έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο ίντερνετ και επικοινωνίας με άλλες συσκευές, αυτή η νέα ματιά δεν επιφέρει αλλαγές στον ίδιο τον φωτισμό αλλά στην αλληλεπίδρασή μας μαζί του, ή ακόμα καλύτερα όπως θα δούμε και παρακάτω, στον τρόπο που ο φωτισμός καλύπτει τις ανάγκες μας αυτόματα.

Από τι αποτελείται το περιβάλλον Hue;

Το Philips Hue δεν είναι κάποιο προ-καθορισμένο σύστημα αλλά μπορείτε να το επεκτείνετε όπως και όταν θέλετε. Αυτό άλλωστε είναι και το χαρακτηριστικό που το κάνει τόσο ελκυστικό στο ευρύ κοινό γιατί επιτρέπει την μετατροπή ενός κοινού σπιτιού σε Smart Home σταδιακά και στον χρόνο που σας βολεύει.

Το πιο βασικό starter kit που ονομάζεται “Hue Dimming kit E27” αποτελείται από μια λάμπα με δυνατότητα αλλαγής θερμοκρασίας χρώματος και ένα χειριστήριο-dimmer που μπορεί να εγκατασταθεί μόνιμα σε κάποιο τοίχο, αλλά είναι αποσπώμενο ώστε να λειτουργεί και σαν τηλεχειριστήριο. Χωρίς το Hue Bridge (βλ. παρακάτω) δεν σας δίνεται ο πλήρης χειρισμός της λάμπας αλλά έχετε τη δυνατότητα ελέγχου φωτεινότητας, καθώς και εναλλαγής διαφορετικών “σκηνών” – ρυθμίσεων θερμοκρασίας χρώματος, ή και χρώματος για τις λάμπες που δίνουν αυτή τη δυνατότητα. Η αλήθεια είναι ότι το συγκεκριμένο kit είναι αρκετά λιτό στο σημείο που ίσως αδικεί το περιβάλλον Hue. Φυσικά,  υπάρχουν διάφορα άλλα starter kits που περιλαμβάνουν είτε περισσότερες λάμπες, είτε διαφορετικούς τύπους λάμπας, είτε χειριστήριο (ντίμερ), είτε το σημαντικότερο, το Hue bridge που θα δούμε αμέσως παρακάτω.

Hue Bridge

Στα περισσότερα starter kits συμπεριλαμβάνεται και το Hue Bridge το οποίο είναι μια μικρή συσκευή που συνδέεται στο router σας και ουσιαστικά σας δίνει πρόσβαση σε όλες τις “Smart” λειτουργίες. Ονομάζεται “Bridge” επειδή λειτουργεί ως μια γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των λαμπτήρων/φωτιστικών και του δικτύου σας ώστε να μπορείτε να χρησιμοποιείτε την εφαρμογή “Philips Hue” (από iOS ή Android) και να έχετε πλήρη έλεγχο του φωτισμού σας – ακόμα και απομακρυσμένα. Αν και δεν είναι απολύτως απαραίτητο για τον απλό χειρισμό φωτιστικών από μπουτόν ή ντίμερς, το σύστημα Hue δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο να προσφέρει χωρίς αυτό, εφόσον δεν θα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή που σας δίνει τις πιο εξελιγμένες δυνατότητες.

Διάφορα πρόσθετα αξεσουάρ

Καθώς το Philips Hue είναι αναβαθμίσιμο, μπορείτε να προσθέσετε ένα ή περισσότερα αξεσουάρ (διακόπτες, ντίμερς ή αισθητήρες) καθώς και ελεγχόμενες πρίζες ώστε μέσω του Philips Hue να μπορείτε να αναβοσβήνετε συσκευές που δεν είναι Hue όπως για παράδειγμα ένα απλό πορτατίφ ή μια λάμπα γραφείου.

Το ντίμερ που δοκιμάσαμε (Hue Dimmer Switch) και η βάση του είναι από πλαστικό αλλά σαφώς καλύτερης ποιότητας από κάποια φθηνότερα kits λάμπας/χειριστηρίου που έχουμε δοκιμάσει στο παρελθόν. Έχει 4 κουμπιά – On, Off και αύξηση/μείωση φωτεινότητας. Tο κουμπί “On” μπορεί να παραμετροποιηθεί μέσω εφαρμογής και σας επιτρέπει να εναλλάσσετε σκηνές χώρων όταν το πατάτε περισσότερες από μια φορές. Το γεγονός ότι είναι αποσπώμενο είναι ιδιαίτερα βολικό και σημαίνει ότι δεν θα χρειάζεται πλέον να σηκώνεστε για να σβήσετε τα φώτα. Ο μαγνήτης που το συγκρατεί στη βάση του είναι αρκετά ισχυρός ώστε να δίνει μια αίσθηση σιγουριάς ότι δεν θα φύγει κατά τη χρήση όταν η βάση είναι τοποθετημένη σε τοίχο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σαν σχεδιασμός είναι μια αρκετά καλή χρυσή τομή μεταξύ ενός τηλεχειριστηρίου που πρέπει να είναι ελαφρύ αλλά ανθεκτικό, και ενός διακόπτη τοίχου που πρέπει να είναι στιβαρός και σταθερός.

Ο αισθητήρας είναι μικρός και η βάση του μπορεί να στηριχτεί με βίδα ή με τον υπάρχον μαγνήτη και σας επιτρέπει να τον στρέψετε στην κατεύθυνση που θέλετε, δίνοντας σας έτσι μεγαλύτερη ευελιξία στο σημείο τοποθέτησης. Διαφέρει από τους κοινούς αισθητήρες παρουσίας γιατί εκτός από τις συνηθισμένες ρυθμίσεις, έχει σαν default δύο ρυθμίσεις που έχουμε συναντήσει μόνο σε high-end Smart Homes. Συγκεκριμένα, τις πρώτες πρωινές ώρες ο αισθητήρας λειτουργεί μόνο αν ο φωτισμός είναι χαμηλός, στη συνέχεια της ημέρας απενεργοποιείται, και τη νύχτα λειτουργεί όπως όλοι οι αισθητήρες. Επιπλέον, μπορείτε να ανακαλείτε διαφορετικές σκηνές μέσω του αισθητήρα σε διαφορετικές ώρες της ημέρας. Για παράδειγμα, με τις default ρυθμίσεις τις πρώτες πρωινές ώρες παρέχεται δυνατός φωτισμός ενώ τη νύχτα χαμηλός.  Στην πράξη ο αισθητήρας μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να έχει διαφορετική συμπεριφορά σε διαφορετικές ώρες της ημέρας καθώς και με βάση τη φωτεινότητα του χώρου ώστε να μην ανάβει φώτα αν υπάρχει ήδη επαρκής φωτισμός. Ακόμα και για τους πιο απαιτητικούς χρήστες που θέλουν να ρυθμίσουν επακριβώς τη συμπεριφορά του αισθητήρα, υπάρχει η δυνατότητα να καθορίσουν πιο επίπεδο φωτισμού θεωρούν επαρκές και πόση κίνηση χρειάζεται για θεωρηθεί ότι υπάρχει παρουσία. Έτσι για παράδειγμα, μπορείτε να ρυθμίσετε τον αισθητήρα ώστε να ανάβει το φώτα όταν περνάτε εσείς και όχι όταν περνάει το κατοικίδιό σας.

Philips Hue App

Η εφαρμογή Philips Hue σας δίνει τον πλήρη χειρισμό του συστήματος με ένα πραγματικά εργονομικό και κατανοητό τρόπο. Μέσω αυτής μπορείτε να ονομάσετε τις λάμπες, να ρυθμίσετε ποιες λάμπες ανήκουν σε ποιους χώρους και αν χρησιμοποιείτε αξεσουάρ, ποια αξεσουάρ ελέγχουν ποια δωμάτια. Επίσης μπορείτε να ρυθμίσετε τα “Entertainment Areas” – χώρους όπου θέλετε ο φωτισμός να ακολουθεί την εικόνα, καθώς και την τοποθεσία σας, ώρα, κτλ. ώστε να έχετε αυτοματισμούς με βάση το χρόνο – πχ. Ανατολή ή δύση του ηλίου.

Κατά τη δημιουργία των χώρων μπορείτε να διαλέξετε το εικονίδιο που επιθυμείτε από μια αρκετά μεγάλη γκάμα εικονιδίων καθώς και να σώσετε τα δικά σας σενάρια. Μέσα σε μερικά λεπτά μπορέσαμε να κάνουμε όλα τα παραπάνω χωρίς να χρειαστεί να ανατρέξουμε σε εγχειρίδια. Ακόμα και αν κάνετε κάποιο λάθος ή αν αποφασίσετε να αλλάξετε κάτι, είναι πάρα πολύ εύκολο.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι το Philips Hue App δεν είναι η μοναδική εφαρμογή για χειρισμό του Hue Bridge. Υπάρχουν τόσες πολλές εφαρμογές που είναι αδύνατον να τις δοκιμάσουμε μια-μια, αλλά το γεγονός ότι η Philips δίνει αυτή τη δυνατότητα σε άλλους developers είναι πολύ θετικό γιατί δεν περιορίζει την καινοτομία στο εσωτερικό της team και έτσι δεν αποκλείεται να δούμε ιδιαίτερα ευφάνταστες εφαρμογές φωτισμού στο προσεχές μέλλον.

Play HDMI Sync Box

To Play HDMI Sync Box επιτρέπει τον συγχρονισμό των φωτιστικών Hue με έλεγχο χρώματος από διάφορες πηγές video. To Sync Box έχει 4 εισόδους HDMI για κονσόλες παιχνιδιών, Blu-Ray players, αποκωδικοποιητές κ.α., ανιχνεύει ποια πηγή παίζει στην τηλεόραση και ελέγχει τα φωτιστικά που θα του υποδείξετε. Η λειτουργία sync μάλιστα δεν είναι απλά On-Off αλλά μέσω του Philips Hue App μπορείτε να ελέγξετε το εύρος των εναλλαγών, τη μέγιστη φωτεινότητα, το αν τα φώτα θα ακολουθούν την εικόνα ή τον ήχο κ.α. που θα σας επιτρέψουν να διαμορφώσετε το περιβάλλον σας τόσο στα γούστα σας, όσο και στον χώρο σας.

Αξίζει βέβαια να σημειώσουμε ότι για συγχρονισμό με υπολογιστή δεν είναι απαραίτητο το sync box. Αυτό μπορεί να γίνει απευθείας από τον υπολογιστή από το πρόγραμμα “Hue Sync”.

Από τεχνικής άποψης

Η λάμπα δεν είναι πλέον ένα δοχείο γεμάτο με ευγενές αέριο αλλά πρακτικά, τίποτα παραπάνω από μια βάση για μερικές διόδους LED που χρησιμεύει και σαν ψήκτρα, και λίγα, απλά ηλεκτρονικά εξαρτήματα που μετατρέπουν τα 230V στην τάση και το ρεύμα που λειτουργούν τα LED. Επειδή τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα γίνονται ολοένα και μικρότερα, υπάρχει πλέον η δυνατότητα ένα ολόκληρο ντίμερ (η συσκευή που μας επιτρέπει να χειριζόμαστε τη φωτεινότητα), καθώς και οι απαραίτητες συσκευές για την ασύρματη επικοινωνία να χωρέσουν στη βάση μιας λάμπας!

Αυτή είναι ουσιαστικά η βάση των λαμπτήρων Hue, και φυσικά στους λαμπτήρες με χρώματα δεν υπάρχει ένα LED αλλά πολλά που το καθένα έχει το δικό του κύκλωμα τροφοδοσίας/dimming.

Από πλευράς επικοινωνίας το Hue της Philips είναι ένα σύστημα που βασίζεται σε ασύρματες τεχνολογίες όπως το Wi-Fi, το Bluetooth και το ZigBee. Μέσα σε μερικούς μήνες χρήσης δεν συναντήσαμε κανένα πρόβλημα και η απόκριση τόσο από την εφαρμογή, όσο και από το χειριστήριο ή και το Hue Sync ήταν άμεση, χωρίς καμία αισθητή καθυστέρηση.

Updates

Τα updates τόσο της εφαρμογής, όσο και του hardware είναι σχετικά συχνά, πράγμα που την εποχή του IoT είναι αρκετά σημαντικό γιατί μας δείχνει ότι τα προϊόντα έχουν συνεχή υποστήριξη και ανανεώσεις ασφαλείας από τη Philips. Η διαδικασία είναι απλούστατη. Βλέπετε την ειδοποίηση της νέας έκδοσης, πατάτε “Update” και σε μερικά λεπτά έχει γίνει.

Προσαρμογή σε οποιονδήποτε χώρο χωρίς ηλεκτρολογικές εργασίες

Ένα από τα σκέλη που πραγματικά καθορίζουν το κόστος ενός έξυπνου σπιτιού είναι η ηλεκτρολογική και δικτυακή εγκατάσταση που απαιτείται, πράγμα που κάνει το τελικό κόστος απαγορευτικό για ένα μεγάλο μέρος τον ενδιαφερομένων. Η Philips καλύπτει έξυπνα αυτό το κομμάτι της αγοράς προσφέροντας μια λύση που δεν απαιτεί τίποτα το ιδιαίτερο από ηλεκτρολογικής άποψης, δίνοντας έτσι πρόσβαση σε λειτουργίες ενός έξυπνου σπιτιού σε ένα πολύ ευρύ κοινό.

Το μόνο πράγμα που ίσως θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε μειονέκτημα συγκριτικά με ένα Smart Home, είναι η χρήση μπαταρίας από πολλά αξεσουάρ όπως μπουτόν και αισθητήρες που σημαίνει ότι σε αραιά διαστήματα οι συσκευές θα σταματάνε να λειτουργούν και θα χρειάζεται αλλαγή η μπαταρία τους.

Νομίζω ότι αν σταθμίζαμε τη χρήση μπαταρίας με την ανάγκη για εκτεταμένες ηλεκτρολογικές εργασίες είναι ολοφάνερο ότι σχεδόν το σύνολο των ιδιοκτητών θα προτιμούσαν το πρώτο…

Integration του Hue σε Smart Home

Όπως αναλύσαμε σε άρθρο μας στο προηγούμενο τεύχος, ο προσδιορισμός του “Smart Home” είναι κάτι σχετικά ρευστό και μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα ανάλογα με τις ανάγκες και budget του κάθε ιδιοκτήτη. Είτε μιλάμε για ένα “προκάτ” Smart Home που αποτελείται από συσκευές διαφορετικών κατασκευαστών που επικοινωνούν μεταξύ τους – μια συλλογή από “έξυπνες συσκευές”, είτε για ένα custom σπίτι σχεδιασμένο από επαγγελματίες integrators όπως η Projecting & Sounding Art , το Philips Hue είναι αρκετά διαδεδομένο και παρέχει καλή υποστήριξη για να μπορεί να ενταχθεί σε οποιοδήποτε σπίτι, από ένα κοινό σπίτι μέχρι ένα πλήρες custom Smart Home. Επιπλέον, το γεγονός ότι δεν απαιτείται ηλεκτρολογική εγκατάσταση, τουλάχιστον όσων αφορά το πολύ μεγάλο κομμάτι του φωτισμού, μπορεί να μειώσει δραστικά το συνολικό κόστος ενός έξυπνου σπιτιού ή και να επιτρέψει στους ιδιοκτήτες που κατασκευάζουν ένα νέο Smart Home να στρέψουν τους πόρους τους σε άλλους αυτοματισμούς όπως την σκίαση, τον κλιματισμό, την διασκέδαση ή την ασφάλεια.

Crestron Integration

Το Hue είναι συμβατό και με high end συστήματα όπως της Crestron, πράγμα που σας δίνει τη δυνατότητα να εντάξετε τα φώτα Hue στο ενιαίο interface του σπιτιού σας, είτε αυτό είναι μια οθόνη αφής, iPad ή ακόμα και τηλεχειριστήριο. Έτσι τα φώτα Hue δεν διαφοροποιούνται από τα υπόλοιπα φωτιστικά του Smart Home σας και μπορείτε να έχετε σκηνές, σενάρια και κάθε είδους αυτοματισμούς όπως και με τα υπόλοιπά σας φώτα.

Φωνητικός έλεγχος

Το Philips Hue συνεργάζεται με διάφορες συσκευές όπως Amazon Alexa, Apple HomeKit, Google Assistant και Microsoft Contrana δίνοντας σας τη δυνατότητα να χειρίζεστε φωνητικά τον φωτισμό σας μέσω της πλατφόρμας φωνητικού ελέγχου που ήδη χρησιμοποιείτε.

Συμπεράσματα

Η Philips με τη σειρά Hue έχει καταφέρει να “αναγνώσει” πολύ ορθά την αγορά του έξυπνου σπιτιού και να σχεδιάσει προϊόντα πραγματικά ευέλικτα που πετυχαίνουν κάτι αρκετά δύσκολο: α) να είναι αρκετά φθηνά ώστε να αποτελούν μια entry-level λύση χωρίς να αποκλείουν την χρήση σε high-end Smart Homes, β) να είναι αρκετά απλά στον χειρισμό τους ώστε να μπορείτε να τα χρησιμοποιείτε out-of-the-box παρέχοντας συγχρόνως μια πληθώρα από εξελιγμένες λειτουργίες και γ) να παρέχουν ένα εργονομικό και κατανοητό interface χωρίς να αποκλείουν την ένταξή τους στο ήδη υπάρχον interface του Smart Home σας. Ακόμα και αν δεν σας αρέσει η επαφή με οθόνες, μπορείτε να χειριστείτε το Hue με τον συνηθισμένο τρόπο ή ακόμα και φωνητικά με τη χρήση υπάρχουσας πλατφόρμας.

Έτσι, η Philips με το Hue έχει καταφέρει να γίνει όνομα αναφοράς στον χώρο του φωτισμού των Smart Homes κάνοντας προσιτές λειτουργίες, που προηγουμένως ήταν αδιανόητα ακριβές για την αναβάθμιση ενός συνηθισμένου σπιτιού.

Τελικά αυτό που προσδιορίζει την ιδιαιτερότητα του Hue δεν είναι τα επιμέρους features του, αλλά το γεγονός ότι προσφέροντας ένα τόσο καλοσχεδιασμένο προϊόν κατάφερε να αλλάξει την αγορά του Smart Home στο σημείο που όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές αναγκάστηκαν να το υποστηρίξουν αλλά και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και να υιοθετήσουν πολλές από τις λειτουργίες του.

Το άρθρο δημοσιέυτηκε στο τέταρτο τεύχος του YELLOWBOX από τον Γιώργο Γεωργιάδη._YB