Της Βάσιας Παρασκευοπούλου
.YELLOWBOX. ΠΑΡΑΔΟΣΗ.
Το όνομα τους δίνει ένα ξεκάθαρο στίγμα της μουσικής τους ταυτότητας, ενώ οι ίδιοι ως άξιοι συνεχιστές προγονικών ήχων, κατορθώνουν να φτιάχνουν το δικό τους μουσικό αντάρτικο, με διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών που οδηγούν σε μέθεξη, ενώνοντας παράδοση με πανκ μ’ έναν τελείως εκστατικό τρόπο. Στα live τους γίνεται συχνά το αδιαχώρητο, κι η μπάντα καθώς ξεκινάει να παίζει, μόνο ένα πράγμα απαιτεί από το κοινό της: σαφέστατα αυτοί οι μουσικοί δεν θέλουν να βρίσκεται ανάμεσα τους ούτε ένας καθήμενος.
Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α :
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ · ΔΟΞΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ · ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΗΧΟΣ
Αν κάποιοι ξέρουν να στήνουν underground πανηγύρια είναι αυτά τα άτομα, κι αυτή η μπάντα που έρχεται από τη Θράκη για να πείσει μέχρι και τον τελευταίο σκεπτικιστή πως η μουσική παράδοση δεν είναι μια σβησμένη κάφτρα αλλά ένα αναμμένο κάρβουνο πάνω στο οποίο, αν έχεις την τόλμη, χορεύεις.
Ποια είναι όμως η ιστορία της μπάντας; Πότε και πως τα μέλη γνωρίστηκαν κι άρχισαν να παίζουν μαζί;
«Αρχικά γνωρίστηκα εγώ με το Βάιο το 2004», λέει ο Γιώργος. «Από το 2008 κι έπειτα ξεκινήσαμε να γκρουβάρουμε μαζί, κάνοντας διαδοχικά και κάποιες εμφανίσεις, πρώτα σε τοπικές γιορτές και μετά και σε φεστιβάλ. Με τον Πάνο γνωριστήκαμε το 2015 κι από την πρώτη στιγμή δέσαμε. Στο σχήμα υπάρχει επίσης κι ο ηχολήπτης, δεν φαίνεται πάνω στην σκηνή, αλλά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μπάντας».
Καθώς κι οι τρείς μουσικοί του σχήματος γεννήθηκαν και μεγάλωσαν Θράκη, τα βιώματα τους έρχονται σε ευθεία συνάρτηση με τον παραδοσιακό ήχο, κι ό,τι αποτελεί για έναν άνθρωπο της πόλης μια τουριστική ατραξιόν, γι’ αυτούς ήταν μάλλον ρουτίνα. Τον παλμό και την ενέργεια της παράδοσης δεν τα πήραν από τα ντοκιμαντέρ της τηλεόρασης αλλά από την πρωτογενή πηγή που προσέφερε ο τόπος.
«Είναι αλήθεια πως μεγαλώσαμε πηγαίνοντας σε έθιμα από μικρά παιδιά. Τριγυρνούσαμε στα χωριά, ζούσαμε κάθε χρόνο το έθιμο του «Μπέη» που είναι ένα σατιρικό έθιμο για την ανδροκρατία. Από τα Χριστούγεννα μέχρι τις Απόκριες γίνονται στη Θράκη συνέχεια γιορτές της υπαίθρου, υπάρχουν παγανιστικά έθιμα που επιβιώνουν μέχρι και σήμερα. Φυσικά υπάρχει και πολύ μουσική σε όλα αυτά, υπάρχει παράδοση που την έχουμε ζήσει» συνεχίζει ο Γιώργος ενώ ο Βάιος προσθέτει «Επειδή εμένα ο παππούς μου ήταν γκαϊτατζής γυρνούσαμε τα χωριά το χειμώνα και παίζαμε μαζί. Ωστόσο δεν είχα μεγάλο ενδιαφέρον για τη γκάιντα πριν γνωρίσω το Γιώργο κι αρχίσουμε να αυτοσχεδιάζουμε. Κατά τη γνώμη μου, είναι επίσης λάθος το να πιστεύει κάποιος πως στην επαρχία όλοι οι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με την παράδοση. Εγώ θυμάμαι πως όταν έπαιζα καμιά φορά στο σχολείο γκάιντα, τα υπόλοιπα παιδιά κοιτούσαν το όργανο σαν να βλέπουν μπροστά τους μια καραμούζα. Έμοιαζε σαν να επαναφέρω κάτι άγνωστο, κάτι που ήταν θαμμένο στο πολύ βαθύ παρελθόν».
«Ισχύει πως όταν ξεκινήσαμε να παίζουμε, οι φίλοι μας συνήθως μας κορόιδευαν. Αυτή τη μουσική την θεωρούσαν χωριατίλες» λέει ο Γιώργος. «Κι επίσης αν αναρωτηθεί κάποιος από εμάς για το που πραγματικά μεγάλωσε, όπως μου είπε και μια φίλη πολύ εύστοχα, η απάντηση θα είναι το ίντερνετ. Είμαστε μια γενιά που μεγάλωσε κατεβάζοντας μουσικές απ’ το torrent» συμπληρώνει ο Βάιος.
»Μας άρεσε ωστόσο να παίζουμε μουσική και μας άρεσε επίσης να παίζουμε με τα όργανα που αγαπούσαμε. Συγχρόνως ακούγαμε όμως και full metal, full punk κι όχι μόνο, κι έτσι προέκυψε το να αρχίσουμε να προσθέτουμε στοιχεία απ’ αυτά τα ακούσματα και να τα ενώνουμε με τον παραδοσιακό ήχο. Όλο αυτό γινότανε όμως αυθόρμητα κι έτσι εξακολουθεί και να γίνεται. Ξεκινάμε να παίζουμε και στη συνέχεια βρίσκουμε σημεία που χωράνε πολύ πειραματισμό. Τότε βγαίνουν ιδέες, βγαίνουν πολλά καινούργια πράγματα, που οδηγούν τα τραγούδια προς μια σύγχρονη κατεύθυνση. Η βάση είναι η παράδοση αλλά μαζί εισάγουμε κι άλλα στοιχεία, rock, metal, ambient . Υπάρχει punk και ψυχεδέλεια. Ωστόσο, εμάς δεν μας ενδιαφέρει τι όνομα θα μπει ως ταμπέλα στον ήχο μας, εμάς μας ενδιαφέρει αυτό που παίζουμε να μας αρέσει. Μ’ αυτά τα όργανα που αγαπάμε, με το τρόπο που αγαπάμε φτιάχνουμε μουσικές που αρέσουν καταρχάς σ’ εμάς. Αυτή είναι η ουσία. Θέλουμε να παίζουμε τα κομμάτια όπως μας αρέσει να τ’ ακούμε εμείς οι τρεις. Μεγαλώσαμε με σκληρές κιθάρες, ακούγαμε hip hop. Αυτό είναι ένα κομμάτι της γενιάς μας κι εμείς είμαστε κομμάτι αυτής της γενιάς, Μας αρέσει η ζωντανή μουσική που έχει ενέργεια.
»Στο όνομα μας, δεν έχει μπει ωστόσο τυχαία η λέξη πανκ. Μπήκε γιατί μας χαρακτηρίζει. Τις περισσότερες φορές όμως όταν μιλάμε για πανκ το μυαλό πηγαίνει απευθείας στη μουσική. Από την άλλη υπάρχει όμως και μία άλλη πλευρά που αφορά τη φιλοσοφία του πανκ. Πανκ είναι η αμφισβήτηση. Κι εμείς κάνουμε αυτό το πράγμα, δηλαδή αμφισβητούμε την κανονικότητα. Αμφισβητούμε την κανονικότητα στην παράδοση, αμφισβητούμε την κανονικότητα στην κοινωνία, αμφισβητούμε την κανονικότητα στα σύνορα. Αυτό εκφράζεται και ηχητικά, μέσα από τον πειραγμένο ήχο που δημιουργούμε. Όλο αυτό που κάνουμε, αφορά και μια κίνηση προς μια άλλη κατεύθυνση, αφορά καινούργια πράγματα, πράγματα που μπορεί κάποτε να μην μπορούσε κάποιος να τα φανταστεί, όπως για παράδειγμα το να παίζει σ’ ένα αρχαίο θέατρο ένα Ζωναράδικο».
Το καλοκαίρι που πέρασε οι «Thrax Punks / θραξ πανκc» εμφανίστηκαν στην Επίδαυρο υπογράφοντας τη μουσική σκηνοθεσία της παράστασης «Βάκχες» που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου. «Πως ήταν αυτή η εμπειρία για εσάς;» ρωτάω.
«Στην Επίδαυρο ζήσαμε έναν πολύ έντονο συνδυασμό συναισθημάτων. Από τη μία υπήρχε συγκίνηση, από την άλλη νιώθαμε δέος γι’ αυτό το χώρο, και μετά υπήρχε κι η εμπλοκή μας με το συγκεκριμένο έργο, τις «Βάκχες». Όλο αυτό, συνολικά, ήταν μια πολύ δυνατή εμπειρία. Επιπλέον, η μουσική μας είχε πάντα μια θεατρική διάσταση, οπότε το ευχαριστηθήκαμε πάρα πολύ αυτό που έγινε.
»Στις μέρες μας υπάρχει γενικά μια μεγάλη ανταπόκριση απ’ τον κόσμο για τη μουσική της παράδοσης. Κάποτε είχε ατονήσει αυτό το είδος, κάπου έμεινε λίγο μουσειακό. Στα ‘80 εμφανίστηκε στην Ελλάδα και η disco με την pop, που ήταν κάτι καινούργιο, μια εξωτική μουσική, που φυσικά επικράτησε. Για χρόνια το είδος της παραδοσιακής μουσικής μπήκε στο περιθώριο. Σήμερα όμως επανέρχεται πάλι, και γίνεται αυτή η μουσική εξωτική. Από τη μία είναι μια μόδα αλλά υπάρχουν σίγουρα κι άλλες αιτίες, πιο ουσιαστικές, που στρέφουν τους ανθρώπους σ’ αυτό το είδος. Ο κόσμος έχει μπουχτίσει. Και υπάρχει μεγάλη ανάγκη για επαφή. Το πανηγύρι, και γενικά ο χορός κι η μουσική μας συνδέουν. Κι εμείς, ως μπάντα, επιχειρούμε αυτή τη σύνδεση ακόμη παραπάνω. Μας αρέσει η αμεσότητα με τον κόσμο, μας αρέσει όλοι να γινόμαστε ένα και γι’ αυτό αγαπάμε και τα live. Άλλωστε η μουσική είναι η κοινότητα που θα δημιουργήσει. Γι’ αυτό και η μουσική με το κοινό, με την κοινότητα, πρέπει να πηγαίνουν μαζί, ενδυναμωνόμαστε όλοι όταν αντιμετωπίζουμε μαζί καταστάσεις.
»Η τέχνη ωφελεί όλους, ωφελεί την κοινότητα και γι’ αυτό κι απ’ την αρχή της πανδημίας, με την απαγόρευση της μουσικής, ήρθε μεγάλη αμηχανία. Αναρωτηθήκαμε τι είναι η μουσική. Γιατί η μουσική δεν είναι μόνο μαγαζιά, stage ή you tube – η μουσική είναι κι αυτό που λέμε τώρα. Επιπλέον, οι καλλιτέχνες νιώσαμε πολύ ανόητοι. Έχουμε δουλέψει, δουλεύουμε κι όμως κανείς δεν μας υπολόγιζε εμάς. Πίσω από κάθε τελικό αποτέλεσμα υπάρχει δουλειά, τζαμάρισμα, πρόβες, συζητήσεις, χρόνος. Υπάρχουν εργατοώρες. Τίποτα δεν γίνεται έτσι απλά.
»Κι εμείς έχουμε ζοριστεί για να κάνουμε ό,τι κάνουμε. Έχουμε απαρνηθεί δουλειές, έχουμε περάσει δύσκολα, έχουμε απαρνηθεί ασφάλεια. Επιλέγουμε να ζούμε με τον ίδιο τρόπο που παίζουμε. Το μουσικό και ιδεολογικό μας κομμάτι είναι ένα. Στην περίπτωση μας, υπάρχει μεγάλη εμπλοκή, και κάθε τραγούδι που διασκευάζουμε, η κάθε μουσική που δημιουργούμε, αντιστοιχεί για τον καθέναν από εμάς σε μια δική συναισθηματική στιγμή, υπάρχει προσωπική σχέση με αυτό που κάνουμε και με τα τραγούδια που θα πούμε.
»Δεν είμαστε οι καλλιτέχνες που παράγουν για να ταΐσουν το εγώ και την καριέρα τους. Δημιουργούμε μουσική γι’ άλλους λόγους. Μέσα απ’ την ψυχή μας. Και γι’ αυτό, για παράδειγμα, και δεν θα πούμε στίχους απ’ την παράδοση που δεν μας αρέσουν. Θέλουμε όλα τα κομμάτια να εκφράζουν κι εμάς και τον κόσμο, να μας απελευθερώνουν, να μας κάνουν όλους να νιώθουμε όμορφα. Μας ενδιαφέρει η κοινωνία, μας ενδιαφέρουν οι άνθρωποι. Και παίρνουμε ευθύνες, αποφάσεις ζωής κάθε φορά, κάθε μέρα παίρνουμε αποφάσεις μέσα σ’ αυτή την πορεία. Και η πρώτη απόφαση μας αφορά το γεγονός πως επιμένουμε να στηρίζουμε το όνειρο μας. Γιατί αυτό κάνουμε. Είμαστε άνθρωποι που προσπαθούμε να κάνουμε το όνειρό μας πραγματικότητα, κι από μόνο του αυτό, σαν στάση ζωής, είναι πανκ».
Οι Thrax Punks είναι οι: Γιώργος Σταυρίδης νταούλι/φωνή, Βάιος Χαροκοπίδης (Jr) γκάιντα/φωνή, Πάνος Γκίνης κιθάρες, Μάρκος Κουτσιανάς ηχοληψία.
Οι «Thrax Punks / θραξ πανκc» έχουν στο ενεργητικό τους δεκάδες sold out εμφανίσεις, και μέχρι σήμερα έχουν συμμετάσχει σε πλήθος εγχώριων φεστιβάλ, αλλά και σε συναυλίες στο εξωτερικό. Το 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο τους (EP) με τίτλο “ΠΑΝΚΟΠΑΝΗΓΥΡΟΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ” και το 2019 ακολούθησε η πρώτη τους ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά (LP) “Thrax Punks”. Ο δίσκος εμπεριέχει 14 διασκευές παραδοσιακών κομματιών, αποτυπώνοντας όλη την πορεία της μπάντας.
